Siðgæðisvitund notenda
Stafrænn borgari þarf alltaf að hafa í huga hvaða afleiðingar gjörðir hans geta haft og vera meðvitaður um bæði áhættur og ávinning þess sem sett er á netið.
Siðgæðisvitund felur í sér að við getum sett okkur í spor annarra og áttum okkur á því hvað er rétt og hvað er rangt. Öll höfum við rétt á okkar skoðunum en eins þurfum við að kunna að taka siðferðislega afstöðu í ýmsum málum og bera virðingu fyrir öðrum, eignum og skoðunum þeirra. Það verður aldrei of oft sagt að netið gleymir engu, það sem fer á internetið, verður þar alltaf.
Mikil ábyrgð hvílir því á stafrænum borgurum og gott er að hafa eftirtalda þætti í huga:
Stafrænir borgarar þurfa að hafa í huga að það sem þeir setja á netið getur haft áhrif á það hvernig fólk upplifir þeirra persónu. Að virða sjálfan sig byrjar með þeirri persónu sem fólk kynnir á netinu. Hafa þarf í huga að allt sem við segjum og gerum á netinu getur elt okkur allt okkar líf.
Saklausir hlutir geta haft óvæntar afleiðingar í för með sér. Myndir af börnunum okkar geta til dæmis endað á síðum þar sem við viljum alls ekki sjá þær og saklausar yfirlýsingar á persónulegri stöðu geta haft óútreiknanlegar afleiðingar í för með sér.
Virða og vernda aðra
Ábyrgir stafrænir borgarar bera virðingu fyrir öðru fólki. Áður fyrr fór einelti, baktal og slúður fram á staðnum en nú á tækniöld breiðist það út sem eldur í sinu. Í dag eru möguleikarnir til að ráðast á aðrar persónur óteljandi, meðal annars með óviðeigandi myndböndum sem tekin eru af fólki við óþægilegar aðstæður. Komdu fram við náungann eins og þú vilt að hann komi fram við þig, á vel við hér.
Einnig þurfum við að hafa í huga hvaða netsíður við heimsækjum. Partur af því að virða og vernda aðra er sá að fara ekki inn á síður sem lítillækka annað fólk á nokkurn hátt. Með því að vera meðvituð um það, erum við að koma í veg fyrir vinsældir þessara síðna.
Okkur ber skylda sem stafrænir borgarar að vernda annað fólk og taka ekki þátt í óæskilegri hegðun, slúðri, misnotkun, einelti eða öðru slíku sem áhorfendur. Við megum ekki sitja kyrr og horfa á fólk þjást.
Virða og vernda höfundarrétt og aðrar eignir
Internetið er stútfullt af upplýsingum sem við nýtum okkur. Margar þeirra eru mjög góðar en eins eru margar mjög slæmar og beinlínis kolrangar. Við verðum að vera gagnrýnin á það sem við lesum. Eins verðum við að gæta að því að virða eignir annarra sem liggja á netinu jafnt eins og veraldlegar eignir. Ef við notum gögn annarra, hvort sem það eru myndir, texti eða annað, verðum við að biðja um leyfi ef þess þarf og gæta að heimildaskráningu.
Heimildir:
Ribble, M., Bailey, G., & Ross, T. (2004). Digital Citizenship: Addressing Appropriate Technology Behavior. Sótt 15. apríl 2014 af: www.digitalcitizenship.net/uploads/1stLL.pdf
Educational origami- The digital Citizen (e.d). Sótt 15. apríl 2014 af: http://edorigami.wikispaces.com/The+Digital+Citizen
Mynd tekin af vef
Siðgæðisvitund felur í sér að við getum sett okkur í spor annarra og áttum okkur á því hvað er rétt og hvað er rangt. Öll höfum við rétt á okkar skoðunum en eins þurfum við að kunna að taka siðferðislega afstöðu í ýmsum málum og bera virðingu fyrir öðrum, eignum og skoðunum þeirra. Það verður aldrei of oft sagt að netið gleymir engu, það sem fer á internetið, verður þar alltaf.
Mikil ábyrgð hvílir því á stafrænum borgurum og gott er að hafa eftirtalda þætti í huga:
- Virða og vernda sjálfan sig
- Virða og vernda aðra
- Virða og vernda höfundarrétt og aðrar eignir
Stafrænir borgarar þurfa að hafa í huga að það sem þeir setja á netið getur haft áhrif á það hvernig fólk upplifir þeirra persónu. Að virða sjálfan sig byrjar með þeirri persónu sem fólk kynnir á netinu. Hafa þarf í huga að allt sem við segjum og gerum á netinu getur elt okkur allt okkar líf.
Saklausir hlutir geta haft óvæntar afleiðingar í för með sér. Myndir af börnunum okkar geta til dæmis endað á síðum þar sem við viljum alls ekki sjá þær og saklausar yfirlýsingar á persónulegri stöðu geta haft óútreiknanlegar afleiðingar í för með sér.
Virða og vernda aðra
Ábyrgir stafrænir borgarar bera virðingu fyrir öðru fólki. Áður fyrr fór einelti, baktal og slúður fram á staðnum en nú á tækniöld breiðist það út sem eldur í sinu. Í dag eru möguleikarnir til að ráðast á aðrar persónur óteljandi, meðal annars með óviðeigandi myndböndum sem tekin eru af fólki við óþægilegar aðstæður. Komdu fram við náungann eins og þú vilt að hann komi fram við þig, á vel við hér.
Einnig þurfum við að hafa í huga hvaða netsíður við heimsækjum. Partur af því að virða og vernda aðra er sá að fara ekki inn á síður sem lítillækka annað fólk á nokkurn hátt. Með því að vera meðvituð um það, erum við að koma í veg fyrir vinsældir þessara síðna.
Okkur ber skylda sem stafrænir borgarar að vernda annað fólk og taka ekki þátt í óæskilegri hegðun, slúðri, misnotkun, einelti eða öðru slíku sem áhorfendur. Við megum ekki sitja kyrr og horfa á fólk þjást.
Virða og vernda höfundarrétt og aðrar eignir
Internetið er stútfullt af upplýsingum sem við nýtum okkur. Margar þeirra eru mjög góðar en eins eru margar mjög slæmar og beinlínis kolrangar. Við verðum að vera gagnrýnin á það sem við lesum. Eins verðum við að gæta að því að virða eignir annarra sem liggja á netinu jafnt eins og veraldlegar eignir. Ef við notum gögn annarra, hvort sem það eru myndir, texti eða annað, verðum við að biðja um leyfi ef þess þarf og gæta að heimildaskráningu.
Heimildir:
Ribble, M., Bailey, G., & Ross, T. (2004). Digital Citizenship: Addressing Appropriate Technology Behavior. Sótt 15. apríl 2014 af: www.digitalcitizenship.net/uploads/1stLL.pdf
Educational origami- The digital Citizen (e.d). Sótt 15. apríl 2014 af: http://edorigami.wikispaces.com/The+Digital+Citizen
Mynd tekin af vef